Rhizomebook.com | Jan van der Til | Concepts of work | Curriculum vitae | Support Mondriaan Fund
Nederlands
Rhizomebook.com werd opgezet door de Nederlandse kunstenaar Jan van der Til als een open reflectie op, en uitbreiding van, zijn artistieke praktijk. De website fungeert als een voortdurend evoluerend digitaal boek dat ideeën, interventies en ontwikkelingen door de tijd heen documenteert. Het is niet bedoeld om een eenduidig narratief of een definitieve vorm te presenteren, maar vormt juist een levend systeem van denken en maken.
De titel Rhizomebook verwijst naar het concept van het rizoom, zoals beschreven door de filosofen Gilles Deleuze en Félix Guattari. Een rizoom is een niet-hiërarchische, gedecentraliseerde structuur waarin elk punt met elk ander punt verbonden kan zijn. In tegenstelling tot een boom, die zich ontvouwt via wortels en takken volgens een lineaire logica, groeit een rizoom via omwegen, veelvormigheid en onvoorspelbare paden. Dit denkkader vormt zowel de inhoudelijke als structurele basis van Rhizomebook.
In Van der Tils werk overstijgt het begrip ‘boek’ de conventionele vorm van gebonden pagina’s en vaste volgorde. Elk Boek — vaak aangeduid met een Romeins cijfer — is een conceptuele en materiële knoop binnen een bredere rizomatische constellatie. Deze knopen kunnen verschillende vormen aannemen: websites, teksten, installaties, objecten, video’s of verzamelingen. Ze bestaan autonoom, maar blijven onderling verbonden in een steeds uitdijend netwerk van artistieke en theoretische verkenningen.
Rhizomebook fungeert hierbij als het verbindende weefsel tussen deze werken. Het is geen catalogus of archief, maar een generatieve omgeving waarin ideeën kunnen circuleren, elkaar kruisen en zich ontwikkelen. Werken zijn niet gerangschikt volgens chronologie of hiërarchie, maar verbonden via associatieve relaties — thematisch, formeel, contextueel of speculatief. Deze benadering weerspiegelt een bredere visie op kennis als iets instabiels, onderling afhankelijk en voortdurend in beweging.
Elke knoop binnen Rhizomebook fungeert als een interactieplek: een moment van convergentie tussen media, disciplines en referenties. Dit kunnen werken van Van der Til zijn, maar ook essays of externe bronnen — van kunstenaars en filosofen tot wetenschappelijke modellen of culturele artefacten. Lezers worden uitgenodigd deze knopen op niet-lineaire wijze te verkennen, hun eigen paden van interesse te volgen en zo hun eigen, unieke lezingen van het geheel te construeren. Het publiek wordt daarmee een actieve deelnemer in het vormgeven van de betekenis en structuur van het boek.
Dit rizomatische model weerspiegelt ook Van der Tils verzet tegen vastomlijnd auteurschap en institutionele grenzen. Zijn praktijk benadrukt ambiguïteit, contextgevoeligheid en systemisch denken, en laat zich vaak inspireren door organische processen — zoals de veerkracht van wilde planten als paardestaart en zevenblad, die zich niet laten temmen en juist floreren op vergeten plekken. Op vergelijkbare wijze verzet Rhizomebook zich tegen domesticatie en biedt het ruimte aan divergentie, veelvormigheid en kritische reflectie.
Uiteindelijk biedt Rhizomebook een alternatieve manier van lezen, denken en creëren — een manier die complexiteit en contradictie omarmt, en de onderlinge afhankelijkheid van inhoud, vorm en omgeving centraal stelt. Het is niet slechts een representatie van artistiek werk, maar een werk op zich: een levend, denkend systeem dat groeit via relaties.